Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu zostało powołane w 1968 roku, jako oddział Muzeum Świętokrzyskiego w Kielcach. Uznawane jest za pierwsze w świecie samodzielne muzeum poświęcone ludowym instrumentom muzycznym.
Od 1976 roku muzeum jest placówką samodzielną, od 2005 roku działa jako instytucja kultury Samorządu Województwa Mazowieckiego.
W 2015 roku, dzięki dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej, powstała nowa instrumentologiczna eskpozycja stała „Instrumenty… – zobaczyć i usłyszeć tradycję”. Kolejną wystawę stałą skupiającą się na tematyce instrumentologicznej muzeum udostępniło w 2019 roku. Ekspozycja „Magia instrumentów. Osobliwości inwencja trzygłosowa”, z jedynym w Polsce Eksperymentarium Dźwięku, została doceniona przez specjalistów zdobywając liczne nagrody, jednocześnie stając się przestrzenią chętnie eksplorowaną przez odwiedzających w różnym wieku.
W roku 2022 powstała ekspozycja historyczno-artystyczna „Zamek w Szydłowcu. Wokół mecentau dawnych właścicieli” zwracająca uwagę na miejsce, w którym znajdują się wystawy Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu, czyli gotycko-renesansowy Zamek w Szydłowcu.
Od 2019 roku – dzięki środkom Samorządu Województwa Mazowieckiego, muzeum działa w dwóch lokalizacjach. W najcenniejszych komnatach zamkowych mieszczą się wystawy muzealne, a w nowej siedzibie – Centrum Naukowo-Administracyjnym, prowadzone są działania dokumentacyjne, badawcze, wydawnicze, popularyzacyjne i administracyjne.